४० व्या वर्षी सुरू केलं NPS, कसं मिळेल ₹५०००० चं पेन्शन|national Pension Scheme 2025

राष्ट्रीय निवृत्तीवेतन प्रणाली (national pension scheme)

राष्ट्रीय निवृत्तीवेतन प्रणाली (एन. पी. एस.) ही निवृत्तीवेतन सह गुंतवणूक योजना आहे. केंद्र सरकारने ही योजना सुरू केली होती. निवृत्तीनंतर सर्व नागरिकांना आर्थिक सुरक्षा प्रदान करणे हा यामागचा उद्देश आहे. या योजनेत सरकारी, खासगी आणि असंघटित क्षेत्रातील कर्मचाऱ्यांचा समावेश असेल.

Table of Contents

एनपीएसची प्रमुख वैशिष्ट्येः

1. एनपीएसची सुरुवात 1 जानेवारी 2004 रोजी झाली.
2. ही योजना 1 मे 2009 पासून सर्व नागरिकांसाठी ऐच्छिक आधारावर उपलब्ध आहे.
3. एनपीएस अंतर्गत 18 ते 70 वयोगटातील लोक निवृत्तीवेतन खात्यात गुंतवणूक करू शकतात.
4. एनपीएस सदस्यांना निवृत्तीनंतर मासिक निवृत्तीवेतन मिळते.
5. एनपीएस खात्यात कलम 80 सी आणि कलम 80 सीसीडी अंतर्गत कर सवलत मिळते.
6. एनपीएसचे नियमन निवृत्तीवेतन निधी नियामक आणि विकास प्राधिकरणाद्वारे (पीएफआरडीए) केले जाते.
7. एनपीएस खात्याचे दोन प्रकार आहेत-टियर I आणि टियर II.
8. टियर I खाते हे एक अनिवार्य निवृत्ती खाते आहे.
9. टियर II खाते हे एक ऐच्छिक बचत खाते आहे.
तसेच
एन. पी. एस. मध्ये सहभागी होणाऱ्या व्यक्तीला (कर्मचारी/नागरिक) ‘अभिदाता’ म्हणतात. national pension scheme अंतर्गत, प्रत्येक ग्राहक सेंट्रल रेकॉर्ड कीपिंग एजन्सीमध्ये (सी. आर. ए.) खाते उघडतो, जे एका अद्वितीय कायमस्वरूपी सेवानिवृत्त खाते क्रमांकाद्वारे (पी. आर. ए. एन.) ओळखले जाते.

NPS टियर 1 (tier 1) आणि टियर 2 (tier 2 ) म्हणजे काय?

टियर I खाते– टियर 1 NPS हे प्राथमिक रिटायरमेंट अकाउंट आहे आणि 60 वयापर्यंत अनिवार्य लॉक-इन कालावधीसह येते. हे सार्वजनिक आणि खासगी क्षेत्रातील कर्मचारी, स्वयं-रोजगारित व्यक्ती आणि एनआरआय सह भारतातील सर्व नागरिकांसाठी खुले आहे. या अकाउंटमध्ये केलेले योगदान प्राप्तिकर कायद्याच्या कलम 80C अंतर्गत कर लाभांसाठी पात्र आहेत, जास्तीत जास्त ₹1.5 लाख प्रति वर्ष, आणि कलम 80CCD (1B) अंतर्गत ₹50,000 पर्यंत अतिरिक्त कपात.

टियर-II खाते– एक ऐच्छिक बचत खाते ज्यातून ग्राहक जेव्हा आवश्यक असेल तेव्हा त्याच्या/तिच्या आवडीनुसार त्याची/तिची बचत काढू शकतो. एनपीएस अंतर्गत अनिवार्यपणे समाविष्ट नसलेल्या सरकारी कर्मचारी आणि कॉर्पोरेट क्षेत्रातील सदस्यांसह भारतातील सर्व नागरिकांसाठी टियर II खाते सुविधा 1 डिसेंबर 2009 पासून उपलब्ध आहे. टियर-II खाते उघडण्यासाठी टियर-I खाते सक्रिय असणे अनिवार्य आहे.

सामान्यतः एन. पी. एस. म्हणून ओळखली जाणारी राष्ट्रीय निवृत्तीवेतन प्रणाली (एन. पी. एस.) ही एक ऐच्छिक, योगदानात्मक निवृत्ती बचत योजना आहे आणि ती ग्राहकाने त्यांच्या कामकाजाच्या काळात पद्धतशीरपणे बचत करण्यासाठी तयार केली आहे. सर्व नागरी योजनेंतर्गत एन. पी. एस. साठी पी. ओ. पी. (संपर्क बिंदू) म्हणून आणि एन. पी. एस. खात्यांमध्ये (टियर-I आणि टियर-II) योगदानाची प्रक्रिया आणि स्वीकार करण्यासाठी एक गट म्हणून बँक ऑफ बडोदा पी. एफ. आर. डी. ए. मध्ये नोंदणीकृत आहे.
वरील योजनेअंतर्गत नोंदणी करण्यासाठी अर्ज भरण्यासाठी कोणतीही व्यक्ती ओळख पुरावा, निवासाचा पुरावा आणि वयाचा पुरावा घेऊन शाखेत येऊ शकते. आमच्या सर्व शाखा एनपीएस खाती उघडण्यासाठी अधिकृत आहेत.

राष्ट्रीय निवृत्तीवेतन प्रणाली फायदे :

एनपीएस खाते उघडल्याने ग्राहकांना अनेक फायदे मिळतात. एनपीएस खात्याचे काही फायदे खालीलप्रमाणे आहेतः

national pension scheme ही प्रत्येक भारतीय नागरिकासाठी एक स्वयंसेवी योजना आहे. एनपीएस खातेधारक म्हणून, तुम्ही या योजनेत दर वर्षी तुमच्या योगदानाची रक्कम निवडू शकता.
एनपीएस ही खाते उघडण्याची एक सोपी प्रक्रिया आहे. तुम्हाला फक्त आमच्या बँकेत खाते उघडून एन. पी. एस. योजनेसाठी तुमचा पी. आर. ए. एन. मिळवावा लागेल.
एनपीएस लवचिक आहे-निवृत्तीवेतन प्रणाली म्हणून, एनपीएस तुम्हाला तुमचा स्वतःचा एनपीएस गुंतवणूक पर्याय आणि निधी योजना निवडू देते. ही एन. पी. एस. खाते सुविधा तुम्हाला तुमच्या आर्थिक उद्दिष्टांनुसार तुमचा निधी वाढवण्यास मदत करते.
एन. पी. एस. पोर्टेबल आहे. तुम्ही तुमचे शहर, नोकरी किंवा निवृत्तीवेतन निधी व्यवस्थापक बदलले तरीही तुम्ही तुमचे एन. पी. एस. खाते देशात कुठूनही चालवू शकता.
एन. पी. एस. चे नियमन केले जाते-एन. पी. एस. योजना विकास प्राधिकरण पी. एफ. आर. डी. ए. द्वारे नियंत्रित केली जाते, ज्यात पारदर्शक गुंतवणूक निकष, एन. पी. एस. ट्रस्टद्वारे निधी व्यवस्थापकांच्या कामगिरीचे नियमित निरीक्षण आणि पुनरावलोकन समाविष्ट आहे.

राष्ट्रीय निवृत्तीवेतन प्रणालीची भूमिका:-

व्यक्तींसाठी एनपीएस योजनेवर उपलब्ध कर लाभ
कोणतीही व्यक्ती जी एनपीएसची सदस्य आहे, ती कलम 80सीसीई अंतर्गत जास्तीत जास्त रु. 1.5 लाख रुपयांच्या कमाल मर्यादेसह कलम 80CCD (1) अंतर्गत एकूण उत्पन्नावर 10% पर्यंत कर सूट मिळू शकते.
कॉर्पोरेट सदस्यांसाठी कर लाभ
कॉर्पोरेट ग्राहक आयकर कायद्याच्या कलम 80CCD (2) अंतर्गत अतिरिक्त कर लाभ देखील मिळवू शकतात. एनपीएस योगदान (कर्मचाऱ्यांसाठी) कोणत्याही रकमेच्या मर्यादेशिवाय नियोक्त्याने दिलेल्या पगाराच्या (मूलभूत वेतन + भत्ता) 10% पर्यंत आणि करपात्र उत्पन्नातून वजा करता येईल.
80 सीसीडी (1 बी) अंतर्गत एनपीएस सदस्यांसाठी विशेष कर लाभ
national pension scheme सदस्यांसाठी, विशेषतः उप-कलम 80सीसीडी (1बी) अंतर्गत एनपीएस (टियर I खाते) ची मर्यादा रु. 50, 000 रुपयांपर्यंतच्या गुंतवणुकीवर अतिरिक्त कर लाभ उपलब्ध आहे. हे आयकर अधिनियम, 1961 च्या कलम 80 सी अंतर्गत उपलब्ध आहे. 1.5 लाख रुपयांवर अतिरिक्त सूट देण्यात आली आहे.

एनपीएस खाते उघडण्यासाठी माहिती:-

एनपीएस खाते उघडणे सोपे आहे आणि तुम्ही ते ऑनलाइन किंवा ऑफलाइन उघडू शकता.
राष्ट्रीय निवृत्तीवेतन प्रणालीः एनपीएस योजनेची सदस्यता कोण घेऊ शकते?
18 ते 70 वर्षे वयोगटातील कोणताही भारतीय नागरिक, मग तो रहिवासी असो किंवा अनिवासी, बँकेच्या शाखेत अर्ज सादर करून एनपीएस खाते उघडू शकतो. तथापि, एनपीएस योजनेतील अर्जदारांचे वय बँकेच्या शाखेत अर्ज सादर करण्याच्या तारखेनुसार 18 ते 70 वर्षांच्या दरम्यान असावे.
एनपीएस खाते चालू ठेवण्याचे कमाल वय 75 वर्षांपर्यंत आहे.
नागरिक एन. पी. एस. योजनेत कर्मचारी-नियोक्ता गट (महामंडळ) म्हणून किंवा सर्व आवश्यक माहिती आणि के. वाय. सी. कागदपत्रे सादर करण्याच्या अधीन असलेल्या व्यक्ती म्हणून सामील होऊ शकतात.

how to check nps balance , nps withdrawal online , National Pension scheme benefits ,National Pension scheme sbi , National pension scheme login

National pension scheme अकाउंट ऑनलाईन (login) उघडण्यासाठी काय करावं ?

ऑनलाईन national pension scheme खातं उघडण्यासाठी तुम्हाला सर्वात आधी सीआरएच्या अधिकृत वेबसाईटवर जावं जाऊन खालील प्रमाणे step कराव्या लागतील .
तुम्ही CAMS, KFin Technologies आणि Protean eGov Technologies या तीनपैकी एका सीआरए वेबसाईटवर जाऊन एनपीएस खातं बनवू शकता.
सर्वात आधी तुम्हाला मोबाईल नंबर, पॅन कार्ड नंबर, ई-मेल आयडी प्रविष्ट करून नोंद करावी लागेल.
यानंतर तुमच्या मोबाईल नंबरवर तुम्हाला ओटीपी येईल, तो तेथे टाकावा लागेल .
यानंतर PRAN नंबर तुम्हाला मोबाईल आणि ई-मेलवर मिळेल. अशाप्रकारे तुमचं एनपीएस अकाऊंट सुरु होईल.

ऑफलाईन NPS अकाउंट सुरु करण्यासाठी काय करावं?

ऑफलाइन NPS खाते उघडण्यासाठी, तुम्हाला तुमचा जवळचा पॉइंट ऑफ प्रेझेन्स (PoP) केंद्र शोधावं लागेल. ही बँका, पोस्ट ऑफिस आणि सरकारी कार्यालये असू शकतात.
पीएफआरडीएच्या वेबसाइटवर जाऊन तुम्ही पीओपीची यादी मिळवू शकता. तुम्हाला पीओपी केंद्रावर जाऊन केवायसी करावं लागेल.
यानंतर, तुम्ही NPS टियर 1 खात्यात 500 रुपये जमा करून खातं उघडू शकता.
NPS अंतर्गत जमा केलेले फंड इक्विटी आणि डेटमध्‍ये गुंतवले जातात, यामुळे गुंतवणूकदारांना कमी जोखमीसह चांगला परतावा देता येईल.

NPS lock in period कालावधी किती आहे ?

एनपीएस लॉक-इन कालावधी ग्राहक ६० वर्षांचा होईपर्यंत असतो. अकाली पैसे काढणे देखील शक्य आहे परंतु काही निर्बंधांसह.

HOW TO CHECK NPS BALANCE

आपली राष्ट्रीय पेन्शन स्कीम शिल्लक ऑनलाईन, उमंग अ‍ॅपचा वापर करून किंवा MISS कॉल देऊन तपासू शकतो.

ऑनलाइन

पायरी १: CRA वेबसाइटवर जा आणि तुमच्या NPS खात्यात लॉग इन करण्यासाठी तुमचा कायमस्वरूपी सेवानिवृत्ती वाटप क्रमांक (PRAN) क्रमांक USER-ID म्हणून आणि तुमचा खाते पासवर्ड यासारखे तुमचे क्रेडेन्शियल्स click करा.

पायरी २: यशस्वीरित्या लॉग इन केल्यानंतर, ट्रान्झॅक्शन स्टेटमेंट बटण निवडा आणि नंतर होल्डिंग स्टेटमेंट बटणावर क्लिक करा. हे तुमचे जमा झालेले एनपीएस शिल्लक दिसेल.

पायरी ३: तुमच्या व्यवहारांचे तपशील (तुमच्या योगदानांसह) जनरेट करण्यासाठी व्यवहार बटणावर क्लिक करा.

अ‍ॅप पद्धत:
उमंग APP वापरणे
आपण आपला एनपीएस शिल्लक तपासण्यासाठी उमंग अ‍ॅप वापरू शकता
एक MISS कॉल देऊन
आपल्या मोबाइल नंबरसह मिस कॉल अ‍ॅलर्टसाठी नोंदणी करा
आपल्या नोंदणीकृत क्रमांकावरून 18002100080 वर मिस कॉल द्या
आपल्याला आपल्या एनपीएस शिल्लकसह रिटर्न कॉल प्राप्त होईल

nps withdrawal online पैसे कसे काढावे ?

एनएसडीएल-सीआरए वेबसा इटवर जा
आपल्या PRAN आणि संकेतशब्दासह लॉग इन करा
ऑनलाईन ट्रान्झॅक्ट निवडा
माघार निवडा
टायर -1 वरून आंशिक पैसे काढणे निवडा
आपल्या PRAN ची पुष्टी करा आणि सबमिट करा क्लिक करा
आपण माघार घेऊ इच्छित असलेल्या निधीची टक्केवारी आणि माघार घेण्याचे कारण प्रविष्ट करा
सबमिट क्लिक करा
फॉर्म मुद्रित करा आणि आपले छायाचित्र जोडा
आपल्या पीओपी सेवा प्रदात्यास फॉर्म आणि सर्व केवायसी दस्तऐवज सबमिट करा

Difference between UPS आणि NPS:

तपशील	UPS	NPS
नियोक्त्यांचे योगदान	नियोक्ते त्यांच्या मूळ पगाराच्या १८.५% पेन्शन फंडात योगदान देतील.	नियोक्ते त्यांच्या मूळ पगाराच्या १४% पेन्शन फंडात योगदान देतील.
पेन्शन रक्कम	२५ वर्षे सेवा केलेल्या कर्मचाऱ्यांना निवृत्तीपूर्वीच्या गेल्या १२ महिन्यांतील सरासरी मूळ वेतनावर ५०% सूट.	एमपीएस निश्चित पेन्शन रक्कम हमी देत नाही. ते गुंतवणुकीवरील परतावा आणि एकूण संचित निधीवर अवलंबून असते.
कुटुंब पेन्शन	निवृत्त व्यक्तीच्या मृत्यूच्या बाबतीत कुटुंब पेन्शन, निवृत्त व्यक्तीच्या मृत्यूपूर्वी लगेच मिळालेल्या पेन्शनच्या ६०% रक्कम त्याच्या/तिच्या कुटुंबाला दिली जाईल.	एमपीएस अंतर्गत कुटुंब पेन्शन दिले जाते ते संचित निधी आणि निवडलेल्या वार्षिकी योजनेवर अवलंबून असते.
किमान पेन्शन रक्कम	रस. किमान १० वर्षे सेवा पूर्ण करून निवृत्त होणाऱ्या कर्मचाऱ्यांना दरमहा १०,००० रुपये.	पेन्शनची रक्कम बाजाराशी संबंधित गुंतवणूक योजनांमध्ये केलेल्या गुंतवणुकीवर अवलंबून असते.
एकरकमी रक्कम	कर्मचाऱ्यांना निवृत्तीनंतर एकरकमी रक्कम दिली जाते, जी त्यांच्या पूर्ण सेवेच्या प्रत्येक सहा महिन्यांसाठी त्यांच्या शेवटच्या मासिक पगाराच्या १/१० व्या भाग म्हणून मोजली जाते.	निवृत्तीनंतर कर्मचारी एमपीएस निधीच्या ६०% पर्यंत रक्कम एकरकमी काढू शकतात.
महागाई संरक्षण	यूपीएस महागाई संरक्षण प्रदान करते, ज्यामध्ये पेन्शन एसपी-IV च्या आधारे समायोजित केले जाते.	महागाई संरक्षणासाठी स्वयंचलित दा वाढीची तरतूद खासदारांमध्ये नाही.

NPS कॅल्क्युलेटरसाठी खाली CLICK करा ?

NPS-CALCULATOR

नवीन योजनांच्या माहितीसाठी :-

“मुख्यमंत्री वयोश्री योजना” या योजनेतील सुधार मिळणार ३००० रुपये.

नागरिकांना मिळणार 3000 रुपये दरमहा पेन्शन

आयुष्मान भारत योजनेअंतर्गत 70 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या लोकांना मिळणार मोफत आरोग्य सेवा..!!!

मोठी बातमी! युवकांना प्रत्येक महिन्याला मिळणार 5000 रुपये …!!!